Mapa możliwości
To narzędzie pomaga pracownikom młodzieżowym wspierać młodych ludzi w poszukiwaniu trwałych możliwości pracy i dostępnych zasobów w ich społecznościach. Poprzez tworzenie wspólnych map i poznawanie różnych ścieżek kariery uczestnicy zdobędą wiedzę i umiejętności potrzebne do podjęcia pracy, która jest przyjazna dla środowiska i odpowiedzialna społecznie.
Przegląd zestawu narzędzi ▼
Temat lub poruszane kwestie
- Świadomość zrównoważonego rozwoju i aktywizacja młodzieży
- Definicja zielonej pracy
- Tworzenie zbiorowej mapy zrównoważonych możliwości zatrudnienia i szkoleń oraz innych pomocnych zasobów
Cel działań
Proponowane narzędzia pomagają młodym ludziom zrozumieć, czym może być zrównoważona kariera i gdzie mogą znaleźć możliwości oraz zasoby w swoim otoczeniu geograficznym. Ułatwi im to podjęcie kroków w kierunku zrównoważonej ścieżki kariery.
Cele uczenia się
- Eksploracja możliwości zrównoważonych karier w lokalnych i regionalnych obszarach.
- Rozwój umiejętności oceny dostępnych zasobów i ich potencjału w wspieraniu zielonych i zrównoważonych ścieżek kariery.
- Zwiększenie świadomości związku między zrównoważonym rozwojem a rozwojem kariery.
- Wspieranie krytycznego myślenia o dostosowywaniu osobistych celów do zrównoważonych możliwości.
Grupa docelowa
15-30 lat
Krótkie podsumowanie zastosowanych aktywnych i partycypacyjnych metod pracy z młodzieżą
- Aktywizacja
- Refleksja osobista
- Praca w grupach, dyskusja i refleksja
Lista kontrolna standardów jakości
✅ Inkluzja i różnorodność: aktywność jest otwarta dla wszystkich młodych ludzi, niezależnie od ich płci, etniczności, religii, orientacji seksualnej czy tła społeczno-ekonomicznego.
✅ Szacunek: aktywność promuje środowisko, w którym młodzi ludzie szanują innych, ich punkty widzenia i opinie, nawet jeśli różnią się od ich własnych.
✅ Zrównoważony rozwój: aktywność promuje zachowania i praktyki, które szanują środowisko i są zrównoważone w dłuższej perspektywie.
✅ Osobisty rozwój: aktywność oferuje możliwości osobistego i zawodowego rozwoju młodych ludzi, pomagając im odkrywać i rozwijać ich talenty i pasje.
✅ Aktywne obywatelstwo: aktywność promuje wartości zaangażowania obywatelskiego i społecznego młodych ludzi, zachęcając ich do aktywnego uczestnictwa w swojej społeczności i wprowadzania zmian w otaczającym ich świecie.
✅ Zielone wartości w karierze: aktywność promuje ideę orientacji zawodowej, która uwzględnia wartości ekologiczne i zrównoważony rozwój środowiska oraz zachęca do przyjmowania praktyk pracy ekologicznie zrównoważonych.
Aktywność 1
WSZYSCY WY, KTÓRZY….
Ta energetyzująca aktywność zachęca uczestników do refleksji nad swoimi zainteresowaniami i wartościami, identyfikując wspólne cechy i doświadczenia z rówieśnikami.
Wymagane materiały i sprzęt:
- Przestrzeń do przeprowadzenia aktywności
- Niektóre stwierdzenia przygotowane z wyprzedzeniem
Opis aktywności:
Wszyscy uczestnicy ustawiają się w jednej linii - twarzą do osoby prowadzącej. Następnie prowadząca/y odczytuje jedno po drugim przygotowane wcześniej stwierdzenia dotyczące postaw, doświadczeń, działań lub przekonań.
Po każdym z nich uczestnicy, którzy zgadzają się lub identyfikują ze stwierdzeniem, robią krok do przodu. Ci, którzy nie mogą się z nim zgodzić, pozostają w miejscu.
Ćwiczenie pozwala na refleksję, rozpoznanie różnorodności w grupie oraz stworzenie przestrzeni do rozmowy na ważne tematy – np. wokół wartości, zrównoważonego rozwoju, pracy, zmian klimatu czy przyszłości.
Przykładowe stwierdzenia do odczytania: „Zrób krok do przodu, jeśli…”
- zastanawiałeś/aś się kiedyś nad zaprzestaniem jedzenia mięsa,
- używasz kubków wielokrotnego użytku, gdy kupujesz napój na wynos,
- wiesz, gdzie została wyprodukowana twoja koszulka,
- uczestniczyłeś_aś w wolontariacie związanym z ochroną środowiska,
- masz w domu coś naprawionego zamiast wyrzuconego,
- wierzysz, że jedna osoba może coś zmienić,
- boisz się, jak zmiany klimatu wpłyną na twoją przyszłość,
- myślałeś/ś o pracy, która przynosi korzyść ludziom lub planecie,
- próbujesz ograniczać ilość plastiku w swoim codziennym życiu,
- masz wśród bliskich kogoś, kto inspiruje cię do działania na rzecz dobra wspólnego,
- wyobrażasz sobie, że w przyszłości twoja praca będzie „zielona”,
- czujesz się czasem bezradny/a wobec skali globalnych problemów,
- brałeś/aś udział w protestach lub działaniach społecznych,
- myślisz, że ważniejsze od zarobków jest, aby praca miała sens.
Aktywność 2
CZYM JEST ZIELONA PRACA?
Ta aktywność ma na celu pomóc uczestnikom w lepszym zrozumieniu, co stanowi „zieloną pracę", biorąc pod uwagę standardy środowiskowe i społeczne.
Wymagane materiały i sprzęt:
- Karteczki samoprzylepne
- Papier
- Długopisy
- Tablica lub duży arkusz papieru
- Lista kontrolna do wyboru, co trafi na „mapę możliwości" - załącznik do Zestawu narzędzi nr 6 POBIERZ
Opis aktywności:
Aby móc odszukać i zmapować lokalne zielone możliwości kariery i szkoleń, uczestnicy muszą dobrze rozumieć, czym mogą być zielone miejsca pracy.
Na początku prowadzący pyta: Kiedy mówię „zielona praca", co przychodzi Wam do głowy?
Uczestnicy dzielą się swoimi pomysłami w dyskusji lub zapisują je na karteczkach samoprzylepnych i przyklejają na tablicy/arkuszu papieru. Osoba prowadząca odczytuje skojarzenia na głos i grupa stara się stworzyć wspólne rozumienie tego określenia.
Podpowiedź: Zielona praca (ang. green job) to zatrudnienie, które w sposób bezpośredni lub pośredni przyczynia się do ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatu oraz promowania zrównoważonego rozwoju. Tego rodzaju prace mogą również wspierać sprawiedliwość społeczną, lokalną odporność oraz transformację w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.
Według Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), zielone miejsca pracy:
- przyczyniają się do zachowania lub poprawy jakości środowiska,
- zapewniają godne warunki pracy, sprzyjające rozwojowi zawodowemu, równości i włączeniu społecznemu,
- mogą występować w różnych sektorach – od energetyki odnawialnej, przez transport, budownictwo, gospodarkę odpadami, po edukację i usługi.
W kolejnej części zajęć grupa jest dzielona na mniejsze grupy (4-5 osób). Każda grupa stara się zgłębić temat i znaleźć więcej praktyk, zasad itp., które czynią pracę, sektor lub firmę zieloną, lub przynajmniej bardziej ekologiczną niż inne. Ważne jest, aby myśleć zarówno o standardach środowiskowych, ekologicznych, jak i społecznych. Przykłady wcześniejszego Zestawu narzędzi nr 3 (dotyczącego wartości) mogą służyć jako inspiracje: „Pomyśl o tym, co czyni pracę fryzjera, menedżera firmy, sprzedawcy pieczywa, nauczyciela itp. zieloną". Grupa wymienia wszystkie istotne aspekty, a następnie je grupuje.
Na forum prezentowane są wyniki pracy w grupach, a następnie uczestnicy starają się stworzyć jedną wspólną listę. Wspólna lista może być porównana z istniejącą listą kontrolną (patrz: załącznik) i może być zmieniana.
Aktywność 3
MAPOWANIE MOŻLIWOŚCI
Ta aktywność prowadzi uczestników do wspólnego stworzenia mapy lokalnych zielonych możliwości zatrudnienia i szkoleń, łącząc ich wiedzę z dodatkowymi poszukiwaniami i badaniami najbliższego otoczenia.
Wymagane materiały i sprzęt:
- Materiały warsztatowe (do wyboru): flipcharty, długopisy, nożyczki, klej, karteczki samoprzylepne, zdjęcia, ulotki, ikony i inne
- Geograficzna mapa obszaru, który ma być mapowany
- Miejsce odpowiednie do sesji wymagającej dużej ilości materiałów
Opis aktywności:
Cel sesji: mapowanie lokalnych zielonych możliwości zatrudnienia i szkoleń
W tej sesji chcemy zachęcić młodych ludzi – szczególnie tych zaangażowanych społecznie i aktywistycznie – do stworzenia mapy lokalnych zielonych miejsc pracy oraz możliwości edukacyjno-szkoleniowych.
Mapowanie konkretnej przestrzeni pozwala spojrzeć na znane otoczenie w nowy sposób. Pomaga dostrzec potencjał ukryty w lokalnych inicjatywach, instytucjach i firmach, które wspierają zrównoważony rozwój, ochronę klimatu i sprawiedliwość społeczną.
-
Zielone miejsca pracy bezpośrednio związane z przeciwdziałaniem kryzysowi klimatycznemu,
-
Zielone miejsca pracy wspierające zmiany społeczne na rzecz bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego świata,
-
Firmy i organizacje ekologiczne oraz społecznie odpowiedzialne, oferujące zatrudnienie,
-
Instytucje edukacyjne i szkoleniowe, które rozwijają zielone umiejętności i kompetencje przyszłości.
Na początku sesji osoba prowadząca wyjaśnia uczestnikom cel mapowania, a następnie zadaje sześć pytań, zapisując je na flipcharcie lub tablicy, tak by były widoczne przez cały czas trwania pracy nad mapą.
Odpowiedzi na te pytania pomogą uczestnikom uporządkować myślenie i efektywnie przeprowadzić ćwiczenie.
Kluczowe pytania: Kto mapuje? Gdzie mapujemy? Co chcemy umieścić na mapie? Jak to zrobimy? Dlaczego to robimy? Dla kogo tworzymy tę mapę?
Możliwe odpowiedzi to:
Kto: Młodzi ludzie / młodzi aktywiści itp.
Gdzie: Region/miasto, w którym mieszkają.
Co: Zielone możliwości zatrudnienia i zielone możliwości szkoleń, centra doradztwa zawodowego/centra pracy, targi pracy itp.
Jak: Tworząc fizyczną mapę
Dlaczego: Aby uczestnicy mieli dobry przegląd swoich możliwości i zmotywowali się do podążania za swoimi wartościami
Dla kogo: Dla samych młodych ludzi.
Przebieg działania: tworzenie mapy zielonych możliwości
Po wyjaśnieniu celu ćwiczenia, uczestnicy mogą przystąpić do tworzenia mapy. W zależności od liczby osób, grupa może zostać podzielona na mniejsze zespoły, z których każdy opracuje wybrany fragment mapowanego obszaru.
Krok 1: Schemat terytorium
Każda podgrupa rozpoczyna od narysowania schematycznej reprezentacji wybranego terytorium – może to być np. dzielnica, miejscowość, region. Do pracy można wykorzystać flipcharty lub duże arkusze papieru.
Krok 2: Zbieranie i nanoszenie informacji
Zespół, posługując się własną wiedzą oraz – w razie potrzeby – prowadząc dodatkowe poszukiwania (np. w Internecie), identyfikuje miejsca pracy, firmy, centra doradztwa, wydarzenia lokalne (np. targi pracy), organizacje, szkoły i inne inicjatywy, które wpisują się w definicję zielonych możliwości.
Do weryfikacji i selekcji można wykorzystać wcześniej przygotowaną listę kontrolną (patrz: załącznik).
Wybrane miejsca są następnie oznaczane na mapie – poprzez przyklejanie symboli, rysunki, przypinanie karteczek, kolorowanie lub inne kreatywne sposoby.
Krok 3 (opcjonalny): Eksploracja terenu
Jeśli warunki i czas na to pozwalają, grupy mogą wziąć udział w krótkiej wycieczce terenowej po okolicy, aby znaleźć i udokumentować dodatkowe miejsca warte umieszczenia na mapie. Po powrocie informacje te zostają dodane do tworzonych map.
Krok 4: Prezentacja
Każda grupa prezentuje swoją mapę na forum, dzieląc się wnioskami z pracy oraz wyjaśniając wybory dotyczące zaznaczonych miejsc i instytucji.
Krok 5: Finalizacja
Na zakończenie można:
-
zebrać wszystkie mapy, tworząc z nich jedną wspólną wersję,
-
lub pozostawić różne mapy jako równoległe perspektywy, ukazujące różnorodność spojrzeń i zasobów.